Thoái hoá khớp háng

TS.BS. Nguyễn Mạnh Khánh- Thoái hoá khớp háng là bệnh lý do hậu quả của tuổi tác và mài mòn khớp. Thoái hoá khớp háng gây đau và biến đổi cấu trúc của khớp, dần dần dẫn đến tàn phế, ảnh hưởng đến chất lượng cuộc sống, là gánh nặng cho gia đình và xã hội. Thoái hoá khớp háng nếu được chẩn đoán và điều trị sớm có thể làm chậm phát triển của bệnh, giảm triệu chứng đau, giúp bệnh nhân vận động, trở lại cuộc sống hàng ngày.

1.     Phân loại:

-         Thoái hoá khớp háng nguyên phát: chiếm khoảng 50%, hay gặp ở độ tuổi 60

-         Thoái hoá khớp háng thứ phát:

+ Thoái hoá khớp háng sau chấn thương như gãy cổ xương đùi, vỡ ổ cối hoặc trật khớp háng

+ Thoái hoá khớp háng sau biến dạng mắc phải: coxa plana hoặc sau hoại tử vô khuẩn chỏm xương đùi

+ Thoái hoá khớp háng trên nền dị dạng cũ: thiểu sản khớp háng, trật khớp háng…

2.     Triệu chứng lâm sàng:

-         Đau: có tính chất cơ học, đau nhiều khi đi lại, dần dần đau tăng lên ngay cả khi nghỉ ngơi và ban đêm. Vị trí đau hay gặp nhất là mặt trước đùi, nếp bẹn, lan xuống dưới mặt trước trong đùi, đôi khi có thể xuống tận khớp gối, ra sau mông hoặc vùng mấu chuyển xương đùi.

-         Hạn chế vận động:

+ Giảm biên độ vận động khớp háng: ngày càng tăng dần và ảnh hưởng đến các động tác sinh hoạt hàng ngày như ngồi xổm, buộc dây giày, đi vệ sinh…

+ Động tác gấp háng thường còn tốt, trong khi các động tác dạng, khép háng và đặc biệt là xoay bị ảnh hưởng rất sớm

3.     Hình ảnh X quang:

-         Hẹp khe khớp: dấu hiệu chứng tỏ mòn sụn khớp

-         Mọc gai xương: phát triển ở tất cả các vị trí, ở cả chỏm xương đùi và xương chậu, chính điều này giải thích tại sao các động tác của khớp háng bị hạn chế

-         Đặc xương dưới sụn: thấy ở vùng chịu lực tỳ lớn

-         Khuyết xương: rất thường gặp, đôi khi có kích thước lớn

4.     Điều trị:

-         Điều trị nội khoa:

+ Các thuốc giảm đau, chống viêm

+ Giữ cân nặng cơ thể hợp lý

+ Phục hồi chức năng

-         Điều trị ngoại khoa:

Mục đích: giảm đau, cải thiện chức năng vận động khớp háng

+ Đục xương sửa trục xương đùi, khung chậu, ghép xương ổ cối: được chỉ định với những trường hợp thoái hoá khớp hang giai đoạn sớm do nguyên nhân thiểu sản hoặc bán trật khớp háng

+ Thay toàn bộ khớp háng: được chỉ định với những trường hợp thoái hoá khớp háng nặng, đau nhiều, thường gặp ở bệnh nhân trên 60 tuổi.

Một số hình ảnh bệnh nhân đã được TS.BS. Nguyễn Mạnh Khánh phẫu thuật tại BV Việt Đức 

 

Bệnh nhân Phạm Quốc A., 73 tuổi, Xóm Viện, Thị trấn Bắc hà, Lào cai

Chẩn đoán: Thoái hoá khớp háng trái

Phẫu thuật: Thay toàn bộ khớp háng trái ngày 20/7/2011

Sau phẫu thuật 2 ngày bệnh nhân tập đi lại tốt với khung trợ đỡ