thay khớp nội soi
Trang chủ » Phẫu thuật thay khớp
Phẫu thuật thay khớp

Thay khớp háng do gãy cổ xương đùi ở người cao tuổi: lợi ích và nguy cơ

Thay khớp háng do gãy cổ xương đùi ở người cao tuổi: lợi ích và nguy cơ

TS.BS. NGUYỄN MẠNH KHANH- Gãy cổ xương đùi ở người cao tuổi rất hay gặp, nguyên nhân thường do ngã trượt chân trên nền cứng, ngã đập vùng hông xuống đất... Các yếu tố thuận lợi có thể kể đến như loãng xương, ít vận động, bị bệnh phối hợp trước đó như tai biến mạch máu não, yếu 1/2 người..., hậu quả của cơn thiếu máu não thoáng qua gây mất tri giác tức thời và ngã...

 

Do đặc điểm giải phẫu của cấp máu vùng cổ xương đùi nên khi gãy các mạch máu nuôi vùng cổ và chỏm xương đùi bị tổn thương, dẫn tới mất khả năng cấp máu nuôi dưỡng, nguy cơ không liền xương hoặc tiêu chỏm xương đùi gần như chắc chắn xảy ra.

 

Do không liền xương và/hoặc tiêu chỏm xương đùi nên người bệnh khó có khả năng đi lại như trước khi gãy và kéo theo một loạt các hệ lụy do phải nằm tại chỗ, bất động... như:

- Chăm sóc vệ sinh cá nhân khó khăn

- Khó xoay trở, thay đổi tư thế người bệnh trên giường

- Đau đớn kéo dài do các đầu xương gãy chạm vào nhau

- Do nằm lâu nên các cơ quan như đại tràng, bàng quang hoạt động không sinh lý, dẫn đến đại tiểu tiện khó khăn, ứ trệ nước tiểu, nhiễm trùng tiết niệu...

- Loét ở những vùng tỳ đè như mông, gót chân, lưng...

- Ứ trệ đờm dãi, phản xạ ho kém do nằm lâu, đau đớn, sẽ gây ra viêm phổi do bội nhiễm, đây là biến chứng rất nặng ở người già.

- Viêm tắc tĩnh mạch sâu chi dưới do người bệnh không hoặc ít vận động, nguy cơ tắc mạch thứ phát và gây ra các biến chứng như nhồi máu cơ tim, nhồi máu phổi...

Tất cả những yếu tố trên hầu hết là hậu quả của nằm lâu, chăm sóc tại giường không đạt yêu cầu... và là nguyên nhân chủ yếu gây ra tử vong ở người già khi bị gãy cổ xương đùi.

 

Để giải quyết và hạn chế những biến chứng này, phẫu thuật thay khớp háng là một lựa chọn do:

- Giúp người bệnh đỡ đau đớn.

- Có thể ngồi dậy sớm ngay ngày đầu sau mổ, do vậy giúp vỗ rung, long đờm, hạn chế nguy cơ viêm phổi.

- Giúp xoay trở, chăm sóc người bệnh dễ dàng hơn, tránh loét ở những vùng tỳ đè, đại tiểu tiện dễ dàng hơn.

- Vận động sớm chi bên gãy, bệnh nhân có thể tập đi lại với khung trợ đỡ trong vòng tuần đầu tiên sau phẫu thuật.

- Tránh nguy cơ viêm tắc tĩnh mạch sâu...

- Nếu thể trạng người bệnh tốt, chế độ dinh dưỡng đầy đủ, tập luyện phục hồi chức năng đúng phương pháp, bệnh nhân có thể trở lại cuộc sống sinh hoạt hàng ngày và vận động như mong muốn.

 

Tuy nhiên, để có thể phẫu thuật được và phẫu thuật an toàn, bác sĩ cũng như người bệnh và gia đình phải cân nhắc những yếu tố rủi ro và nguy cơ ngoài mong muốn, thậm chí là tử vong trong và sau mổ, như:

- Thể trạng người bệnh có đủ để phẫu thuật không

- Có các bệnh phối hợp không: đái tháo đường, cao huyết áp, tai biến mạch máu não cũ, suy thận, suy tim, bệnh lý van tim, mạch vành...

- Tiền sử dị ứng với các loại thuốc

- Nguy cơ của gây tê, gây mê: tụt huyết áp, tắc mạch phổi, nhồi máu cơ tim, suy gan thận...

- Nguy cơ của phẫu thuật: nhiễm trùng, trật khớp...

 

Thực tế và kinh nghiệm lâm sàng cho thấy mặc dù phẫu thuật thay khớp háng ở người cao tuổi trên thế giới và tại Việt Nam đều có tỷ lệ rủi ro và tử vong nhất định nhưng với những trường hợp thể trạng người bệnh cho phép, đầy đủ phương tiện, trang thiết bị gây mê và phẫu thuật, thay khớp háng vẫn còn khả năng mang lại hy vọng cho người bệnh hơn là nằm chờ chết dần trên giường do các biến chứng của bệnh gãy cổ xương đùi gây ra.

 

Một số hình ảnh bệnh nhân gãy cổ xương đùi đã được TS.BS. Nguyễn Mạnh Khánh phẫu thuật tại BV Việt Đức

 

Bệnh nhân Nguyễn Thị H., 88 tuổi,

Địa chỉ: Yên na, Thanh ba, Phú thọ

Chẩn đoán: Gãy cổ xương đùi trái/ Cao huyết áp, loãng xương, lún xẹp đốt sống thắt lưng 1

Ngày phẫu thuật:  11/7/2011. Ngày ra viện: 15/7/2011

Phẫu thuật: Thay khớp háng trái bán phần

Hình 1. Hình ảnh X quang gãy cổ xương đùi trái

Hình 2. Hình ảnh X quang sau phẫu thuật thay khớp háng trái bán phần

Hình 3. Hình ảnh X quang sau phẫu thuật 2 năm

Video 1. Khám lại sau 2 năm bệnh nhân đi lại tốt

Bệnh nhân Phạm Thị C., 96 tuổi

Địa chỉ: Hương sơn, Mỹ đức, Hà nội

Chẩn đoán: Gãy cổ xương đùi phải

Ngày phẫu thuật: 20/5/2013. Ngày ra viện: 24/5/2013

Phẫu thuật: Thay khớp háng phải bán phần

Hình 4. Hình ảnh X quang gãy cổ xương đùi phải

Hình 5. Hình ảnh X quang sau phẫu thuật thay khớp háng phải

 

Video 2. Khám lại sau 1 tháng bệnh nhân tự đi lại tốt, không cần khung trợ đỡ

Phó Giáo sư, Tiến sĩ, Bác sĩ NGUYỄN MẠNH KHÁNH
PHÓ GIÁM ĐỐC BỆNH VIỆN
TRƯỞNG KHOA CHẤN THƯƠNG CHỈNH HÌNH I

BỆNH VIỆN HỮU NGHỊ VIỆT ĐỨC, HÀ NỘI
Địa chỉ: Tầng 3, nhà B3, Bệnh viện Việt Đức - Điện thoại: 0913.588.199
Lịch khám bệnh Bác sĩ Nguyễn Mạnh Khánh: 8h30 - 11h30 sáng thứ 3 hàng tuần, Phòng 16, Nhà C2, BV Việt Đức
Email: ngmanhkhanh@hotmail.com  |  Website: www.thaykhopnoisoi.com  |  Facebook: Nguyen Manh Khanh

http://www.xemayvn.co/

http://www.xemayvn.co/2017/08/nhong-sen-dia-nhong-xich.html